معاونت غذا و دارو

با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، برای افرادی که به دلیل بیماری دارو مصرف می‌نمایند، این سوال مطرح است که نحوه صحیح مصرف داروها در زمان روزه‌داری چگونه باید باشد و آیا قطع مصرف داروها و یا جابه‌جایی زمان مصرف دارو به زمان‌های قبل از سحر یا بعد از افطار کار درستی است یا خیر. نکته حائز اهمیت این است که زمان و نحوه مصرف داروها در زمان روزه‌داری باید در راستای حفظ سلامتی بیمار باشد. به همین منظور توجه به توصیه‌های دارویی که در منابع علمی آمده است می‌تواند کمک‌کننده باشد. بخشی از این توصیه‌ها در ادامه متن آورده شده است.

توصیه‌های دارویی کلی مرتبط با روزه داری و مصرف داروها

• در خصوص اقدام به روزه داری، در خصوص نحوه مصرف داروها و رژیم غذایی مناسب در ماه رمضان، باید با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.
• بسیاری از بیماران از جمله بیماران مبتلا به دیابت و پرفشاری خون پیش از شروع ماه مبارک رمضان باید تحت بررسی پزشک قرار گیرند و با بررسی‌های لازم (از نظر قندخون، فشارخون، چربی خون و بررسی‌های کلی وضعیت بیوشیمی خون) مشخص شود که آیا روزه‌داری برای آن‌ها بدون اشکال است یا خیر؛ هم‌چنین در صورت بی‌خطری، رژیم غذایی و دارویی مختص به خود را از پزشک دریافت نمایند. علاوه بر این، روش درمان و اقدامات لازم در صورت بروز مشکل باید به همراه بیمار آموزش داده شود.
• در زمان روزه‌داری هیچ‌گاه نباید خودسرانه و بدون مشورت با پزشک دارو‌های مصرفی خود را قطع و یا زمان مصرف آن‌ها را تغییر داد، زیرا این کار منجر به اختلال در روند درمان بیمار می‌گردد. مصرف بسیاری از داروها را می‌توان پس از مشورت با پزشک به زمان سحر یا افطار منتقل نمود.

توصیه‌های مرتبط با مصرف انواع داروها در ماه مبارک رمضان

• داروهای ضدتشنج و آسم: بیماران مبتلا به صرع، در معرض خطر تغییر دوز دارو در ایام روزه‌داری می‌باشند. پزشکان علاوه بر بیماران صرعی که با قطع دارو دچار بازگشت حملات تشنجی می‌شوند، باید به بیماران مبتلا به آسم که با قطع داروهای استنشاقی دچار حملات آسمی می‌شوند مشاوره و توصیه‌های لازم را ارائه نمایند.
• داروهای ضدفشارخون: مطالعات انجام شده روی داروهای ضد فشارخون نشان می‌دهد که روزه‌داری تاثیر خاصی بر اثربخشی این داروها ندارد. البته گاهی اوقات لازم است در مورد داروهای مدر (ادرار آور)، برای جلوگیری از کاهش آب بدن، پزشک اقدام به کاهش دوز این داروها در بیماران روزه‌دار نماید.
• داروهای ضد التهاب: برخی از داروهای ضد التهاب این قابلیت را دارند که دوبار در روز مصرف شوند. مصرف این‌گونه داروها را می‌توان با مشورت پزشک و داروساز به زمان افطار و سحر موکول نمود. تغییر نحوه مصرف برخی از داروها ( از شکل خوراکی به شکل پوستی) نیز می‌تواند بر اساس تجویز پزشک ممکن باشد.
• داروهای دیابت: در تمام بیماران دیابتی، کنترل مرتب قند خون و تنظیم آن بسیار مهم است. هرچند روزه‌داری برای برخی از مبتلایان به دیابت بنابر تشخیص پزشک معالج می‌تواند مفید باشد، ولی تغییر خودسرانه دوز دارو و رژیم غذایی در برخی دیگر بسیار خطرناک است. بیمارانی که انسولین مصرف می‌نمایند قبل از اقدام به روزه‌داری باید با پزشک معالج خود مشورت نمایند. برخی از داروها نیز به شکل آهسته‌رهش در بازار دارویی موجود می‌باشند که برای بیماران این امکان وجود دارد که با نظر پزشک به جای مصرف سه تا چهار بار در روز دارو، از شکل دارویی آهسته‌رهش که یکبار در روز تجویز می‌شود استفاده نمایند.
• داروهای آنتی بیوتیک: گاهی اوقات در برخی بیماران ممکن است این امکان وجود داشته باشد که درمان بیمار با آنتی بیوتیک‌هایی انجام گردد که به جای چند بار مصرف در طی روز، یک یا دوبار در روز مصرف شوند. در این موارد توصیه می‌شود بیماران در صورت تصمیم بر روزه‌داری با پزشک معالج خود مشورت نمایند.
• داروهای ضد بارداری: باید توجه کنید که مصرف داروهای ضدبارداری باید با دستور پزشک معالج صورت گیرد. مصرف این داروها به منظور قطع خون‌ریزی دوران قاعدگی و کامل کردن روزه در ماه رمضان ممنوع است، زیرا علاوه بر اینکه چرخه هورمونی مصرف‌کننده دارو را مختل می‌کند، تبعات خطرناکی مانند اختلالات انعقادی و ایجاد لخته در عروق را به دنبال خواهد داشت که این امر می‌تواند با کاهش مصرف مایعات تشدید شود. عوارض داروهای ضدبارداری می‌تواند برای بانوان بالای 35 سال، دارای اضافه وزن، سابقه ترومبوز و یا سیگاری هشدار دهنده باشد. این موضوع ضرورت استفاده از این داروها را تحت نظارت پزشک دوچندان می‌کند.

سالی سرشار از سلامتی و بهروزی برای شما هموطنان آرزو می نماییم.

"دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت، معاونت غذا و دارو البرز"

اسفند 1403- فروردین 1404